Kutadgu Bilig
1070'te Yusuf Has Hacip'in yazdığı bu eser, İslâm kültürü etkisindeki ilk ürün olma niteliği taşır. "Hükümet Olma Bilgisi" anlamı taşıyan Kutadgu Bilig'in başlıca özellikleri şöyle sıralanabilir:
- 1070'te Tabgaç Buğra Han'a sunulmuştur.
- Türk edebiyatında aruz ölçüsüyle yazılmış ilk eserdir.
- Edebiyatımızın ilk mesnevisidir. 6645 beyitten oluşmuştur.
- Eserde ideal bir devlet yönetiminin nasıl olması gerektiği sembollerle anlatılmıştır. Yusuf Has Hacip, bu eserinde bireyin ve toplumun mutlu olması için nasıl bir siyaset izlenmesi gerektiğini belirtmiştir. Eser, bu yönüyle bir politika kitabı, bir siyaset-nâmedir.
- Eserde aruzla yazılan beyitler dışında, Türk şiirine özgü dörtlükler, cinaslar da bulunur.
- Hakaniye Türkçesiyle yazılan eserde Arapça, Farsça sözcükler de kullanılmıştır.
- Kutadgu Bilig'de dört kişi konuşturulur. Bunlar, sembolik şahıslardır. Bunlardan "Gündoğdu" adlı hükümdar, adaleti; "Aytoldı" adlı vezir, mutluluğu; vezirin Ögdülmüş adlı oğlu aklı; "Odgurmuş" adlı bir dindar da âkıbeti sembolize eder.
Aşağıda Kutadgu Bilig'den kısa bir bölüm alınmıştır;
"Ukuşka biligke bu tılmaçı til
Yaruttaçı erni yarık tilni bil
Kişig til ağırlar bulur kut kişi
Kişig til uçuzlar barır er başı
Til arslan turur kör işikte yatur
Aya evlig er sak başınnı yiyür."
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder